Shkolla e bën botën një botë më të mirë

Foto: Herbert Lindgren, Wikimedia Commons

Në formën e një proze poetike shkrimtari dhe mësuesi Rizah Sheqiri shkruan për shkollën si themelin e shoqërisë së mirëfilltë dhe kërkon nga qeveritarët e sapozgjedhur të investojnë më shumë në shkollë.

Njerëzit i ngrisin shkollat. Shkolla i bën mësuesit mësues. Mësuesit i bëjnë shkollat shkolla. Shkollat dhe mësuesit i bëjnë njerëzit njerëz të ditur. Njerëzit e ditur bashkë me mësuesit, me shkollën dhe me diturinë e bëjnë shoqërinë. Shoqëria i krijon institucionet. Institucionet e vendosin rregullin. Rregullat i krijojnë ligjet. Ligjet e rregullojnë përditshmërinë dhe e bëjnë jetën një jetë të njëmendtë. Jeta, jetë e njëmendtë, e bën lirinë me punë e me dije.

Dijen e mbjellin shkollat dhe i ngrisin e i formësojnë gjitha kornizat për të gjitha kuadrot që t’i shërbejnë jetës, punës, dijes dhe zhvillimit e përparimit. Dhe kështu shkolla e bënë jetën më të thjeshtë, më të lehtë, më të lumtur, më të bukur e më të njerëzishme për çdo njeri si individ, por edhe për çdo grup njerëzish e për çdo shoqëri.

Në çdo shoqëri ku ka rregulla e ligje që zbatohen e respektohen nga të gjithë pa përjashtim, ka gëzim, mirësi, harmoni e përparim. Ligjet e rregullat e përparojnë dhe e zhvillojnë dijen dhe shkollën e bëjnë një shkollë të mirë. Në plotkuptimin e fjalës, shkolla e mirë si e tillë i bën mësuesit mësues edhe më të mirë, mjekët mjek edhe më të mirë, plolicët policë edhe më të mirë, ushtarët ushtarë edhe më të mirë, inzhinirët inxhinier edhe më të mirë, ekonomostët ekonomistë edhe më të mirë, tregtarët tregtarë edhe më të mirë, juristët juristë edhe më të mirë, gazetarët gazetarë edhe më të mirë, shkencëtarët shkencëtarë edhe më të mirë, politikanët politikanë edhe më të mirë, e kështu me radhë. Me fjalë të tjera shkolla, të gjithë në të gjitha profilet dhe në profesionet e tyre, i bënë më të mirë e më të aftë që t’i kryejnë sa më mirë dhe me më shumë sukses detyrat e obligimet e tyre njerëzore e profesionale në shoqërinë që i përkasin. Njëkohësisht të gjithë e kanë mundësinë edhe për t’u zhvilluar e për t’u përparuar si individ, si grupe dhe si shoqëri.

Po, dëshira, idetë, vullneti, dija dhe puna e kanë çuar, e çojnë dhe do ta çojnë gjithmonë njeriun, individin dhe shoqërinë drejt përmirësimit, zhvillimit dhe përparimit. Thënë shkurt e shqip, shkolla, dituria dhe puna e bëjnë njeriun njeri. Individin e bëjnë individ të pavarur e zot të vetëvetes dhe të trupit të tij, zot të ardhmërisë, të lirisë, të përparimit dhe të zhvillimit të tij.

Shkolla e mëson njeriun të mësojë e të fitojë dituri, të punojë dhe ta zhvillojë vetvetën, grupin dhe shoqërinë të cilës i përket. Shkolla e mëson njeriun të jetojë më mirë, më lehtë, më me kompetencë, më me përgjegjësi dhe më me dinjitet. Pra, shkolla e ka një rol të rëndësishëm në formimin e njeriut si individ të përgjegjshëm e të vlerëshëm, për veten e tij dhe për gjithë shoqërinë. Atëherë kështu edhe më mirë mund të parandalohet infiltrimi i bandave kriminale dhe kriminalitetit tek të rinjtë, gjë që ka tendenca të shtrihet deri në moshat e reja të nxënësve në shkollë.

Me ndihmën e më shumë mësuesëve të kualifikuar, më shumë pedagogëve socialë dhe më shumë mësuesëve e pedagogëve specialë do të mund të kontribuojmë për ta ndaluar rritjen e kriminalitetit. Nëse, sa më heret që të jetë e mundur, ofrojmë resurse të mjaftueshme në shkollë që plotësojnë nevojat e të gjithë nxënësve dhe i nxisin ata drejt zhvillimit të duhur, ne e kemi mundësinë t’i formojmë ata si qytetarë të vërtetë që kontribuojnë në shoqëri.

Nëse ju që vendosni për shkollën nuk e merrni me më shumë seriozitet të ardhmen e shkollës e të ardhmën e fëmijëve e të rinjëve tanë, atëherë bandat kriminale mund të hyjnë në këto mese e t’i gjejnë fëmijët e të rinjtë e harruar nga shkolla dhe t’i joshin e rekrutojnë ata në krim, gjë që më pas do të kushtojë shumë shtrenjtë për të gjithë në shoqëri.

Është koha që për hir të një ardhmërie më të mirë të investoni sa më shumë në shkolla duke punësuar resurset e nevojëshme; filloni me punësimin e më shumë drejtuesëve kompetentë, mësuesëve e pedagogëve specialë e socialë, kuratorëve të aftë e të kulifikuar, si dhe bibliotekarëve e bibliotekave të shkollës, të cilët i udhëzojnë nxënësit për lexim, ju rekomandojnë atyre libra për lexim dhe njëkohësisht e ngjallin interesimin e nxënsëve për të lexuar dhe i ndihmojnë ata në zhvillimin e shprehive të leximit dhe aftësive të të kuptuarit të leximit, gjë që do të ndikojë pozitivisht në suksesin e përgjithshëm të tyre.

Unë vërtetë mendoj që puna, dituria dhe shkolla e bëjnë çdo njeri njeri edhe më të mirë, e bëjnë çdo shoqëri shoqëri edhe më të mirë, e bëjnë çdo shtet shtet edhe më të mirë.
Për këtë arsye të gjithë duhet të synojmë ta bëjmë shkollën më të mirë gjithkund dhe për të gjithë. Sepse shkolla, dituria dhe puna e bëjnë jetën një jetë edhe më të mirë, e bëjnë botën një botë edhe më të mirë.

Ju që, nga vota e popullit, jeni zgjedhur në qeveri e në komunë, ju që do të vendosni për shkollën, mbani mend se ju mund ta ndryshoni e përmirësoni shkollën dhe të ardhmen tonë. Filloni me këto ndryshime menjëherë, qysh sot, për të mos u bërë vonë nesër. Përgjegjësia para së gjithash bie mbi ju.

Rizah Sheqiri • 2022-11-01
Rizah Sheqiri, i lindur në Kosovë, me banim në Suedi, është shkrimtar, poet e përkthyes që ka botuar mbi pesëdhjetë tituj. Sheqiri punon edhe si mësues.


Lyktan është një revistë kulturore shumëgjuhëshe me një interes të veçantë për pikëtakiminet mes gjuhëve. Bazuar në thënjen "arti për të gjithë", ne shkruajmë për artin, kulturën dhe shumëgjuhësinë. Ne jemi të palidhur politikisht e fetarisht dhe punojmë në mënyrë të pavarur kryesisht me Konstfrämjandet Västmanland. Na kontaktoni

Skolan gör världen till en bättre värld

Foto: Herbert Lindgren, Wikimedia Commons

I en prosapoetisk betraktelse skriver författaren och läraren Rizah Sheqiri om skolan som grunden för det goda samhället och uppmanar de nyvalda politikerna att satsa på skolan.

Människor bygger upp skolan. Skolan gör lärarna till lärare. Lärare gör skolan till skola. Skolor och lärare gör människor till kunniga människor. De kunniga människorna tillsammans med lärarna, skolan och kunskapen skapar samhället. Samhället skapar institutioner. Institutioner bestämmer regler. Regel skapar lagar. Lagarna ordnar vardagen och det gör livet till ett riktigt liv. Livet, det riktiga livet, skapar friheten med arbete och kunskap.

Skolor planterar kunskapen och lyfter upp skolor, formar ramar för alla tjänster som bidrar till livet, kunskapen, arbetet, utvecklingen och framgången. Och därmed gör skolan livet enklare, lättare, lyckligare, vackrare och mer mänskligt för varje person som individ, men även för varje grupp av människor och för varje samhälle.

I varje samhälle där det finns regler och lagar som tillämpas och respekteras av alla utan undantag finns glädje, godhet, harmoni och framgång. Lagar och regler som bidrar med framgång och utveckling av kunskap och gör skolan till en bra skola. En bra skola som sådan då, i ordets fulla bemärkelse, gör lärare till bättre lärare, läkare till bättre läkare, poliser till bättre poliser, ingenjörer till bättre ingenjörer, ekonomer till bättre ekonomer, köpmän till bättre köpmän, jurister till bättre jurister, journalister till bättre journalister, vetenskapsmän till bättre vetenskapsmän, politiker till bättre politiker och så vidare. Skolan gör med andra ord alla inom bland annat dessa yrken kapabla och mycket, mycket bättre på att utföra sina mänskliga och professionella plikter och skyldigheter till det tillhörande samhället. Samtidigt får alla ännu bättre möjligheter att förbättras och att utvecklas vidare; att utbildas och utvecklas som individer, som grupper och som samhällen.

Ja, begär, ideer, vilja, kunskap och arbete har lett, leder och kommer att alltid att leda människan, individen och samhället, mot förbättring, utveckling och framgång. Skola, kunskap och arbete kort och gott gör människan till människa. Det gör individen till oberoende självständig individ, herre över sig själv och över sin kropp, herre över sin framtid, sin frihet och sin framgång

Skolan lär människan att lära sig, att få kunskap, att arbeta och utveckla sig själv, sin tillhörande grupp och sitt tillhörande samhälle. Skolan lär människan att leva bättre, på ett lättare, mer ansvarsfullt och värdefullt sätt. Skolan har den viktiga rollen i att forma människor till värdefulla individer, för sig själva och för samhället. Just där och då kan vi också effektivt förhindra att olika kriminella gäng når och sträcker sig till ännu yngre åldrar.

Med hjälp av fler duktiga lärare i skolan, fler skolpedagoger och specialpedagoger kan vi bidra till att sätta stopp för den ökade kriminaliteten. Om man så tidigt som möjligt erbjuder tillräckliga resurser som når allas elevers behov och utmanar dem till rätta utvecklingen, har vi chansen att forma dem till riktiga medborgare som tillför i samhället.

Om ni som bestämmer om skolan inte tar skolans och våra barn och ungdomars framtid på högsta allvar, kan istället kriminella gäng gå in och hitta bortglömda barn och ungdomar i skolan och locka samt rekrytera dem till kriminalitet som sedan kommer att kosta mycket för alla i samhället.

Det är dags att sätta in bra resurser i skolan och satsa allt för att skapa en bättre framtid; börja med att sätta in fler kompetenta ledare, duktiga lärare och speciallärare, kompetenta specialpedagoger och duktiga kuratorer, även skolbibliotek och bibliotekarier som leder och tipsar eleverna om böcker samt väcker upp deras intresse till läsning och hjälper dem i utvecklingen av läsförmåga och läsförståelse som sedan kommer det att påverka positivt i deras framgångar.

Jag tror verkligen att kunskap, arbete och skola gör varje människa till en bättre människa, varje samhälle till ett bättre samhälle och gör varje stat till en bättre stat. Det är därför vi alla ska sträva efter att göra skolan bättre överallt och för alla. För att det är skolan, kunskapen och arbetet som gör livet till ett bättre liv och världen till en bättre plats.

Ni som valts i regering och kommun, ni som ska bestämma om skolan, tänk på att ni kan ändra och förbättra skolan och framtiden för oss alla. Börja med det här från och med nu, från och med idag innan det blir för sent. Ansvaret ligger framförallt på er.

Rizah Sheqiri • 2022-11-01
Född i Kosovo men bosatt i Sverige. Författare, poet och översättare med ett femtiotal titlar bakom sig. Arbetar även som lärare.